საქართველოს პროსოპოგრაფია

ფაქტები

რეგისტრირებული ფაქტები86988

1919

ტიპი: განათლება

1919 წლის 7 სექტემბერს ნატალია რაზმაძემ განათლების სამინისტროს მისწერა, რომ მისმა შვილმა შალვა რაზმაძემ (დაბად. 1904 წელს) ავადმყოფობის გამო ვერ შეძლო სწავლის გაგრძელება ფოთის ვაჟთა გიმნაზიაში და მესამე კლასის მისაღებ გამოცდებზე დაშვება სთხოვა.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 7 სექტემბერს მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში ოლივერ უორდროპმა აღნიშნა, რომ საღამოს ძველი მეგობარი ანასტსია წერეთელი ინახულა. მან უთხრა, რომ 1918 წელს გერი გარდაეცვალა, შემდეგ კი ქალაქგარეთ ყოფნისას სახლი გაუქურდეს.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 7 სექტემბერს მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში ოლივერ უორდროპმა აღნიშნა, რომ მალე სომხეთსა და ერევანში აპირებდა წასვლას.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 7 სექტემბერს ოლივერ უორდროპმა მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში აღნიშნა, რომ გენერალმა კორიმ საქართველოში ოთხი თვე გაატარა.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 7 სექტემბერს ოლივერ უორდროპმა მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში აღნიშნა, რომ ანასტასია წერეთელი მარჯორი უორდროპის გარდაცვალების ათი წლისთავთან დაკავშირებით ჟურნალის სპეციალური ნომრის გამოშვებას აპირებდა.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 7 სექტემბერს ოლივერ უორდროპმა მეუღლისთვის გაგზავნილ წერილში აღნიშნა, რომ გენერალმა კორიმ უკანასკნელი წუთები თბილისში მასთან ერთად გაატარა. იგი ქართველებმა თბილისიდან ცერემონიით გააცილეს.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8 სექტემბერს სახალხო განათლების სამინისტრომ მარიამ გიორგის ასულ ყიფიანი-აბაშიძისას (ქუთაისი „სინათლის" ქალთა გიმნაზია) N9 და N170 ატესტატების გარდა ყველა მოწმობა დაუბრუნა. ატესტატები სამინისტროს კანცელარიაში დაიტოვეს. ხელს აწერს საქმისმწარმოებელი ალ. გვახარია.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8 სექტემბერს ქუთაისის ქალთა წმ. ნინოს გიმნაზიის დირექტორი კონსტანტინე გაბარაშვილი უმაღლეს და საშუალო სასწავლებელთა მთავარგამგეს სთხოვს, თანამდებობაზე დაამტკიცოს მისდამი რწმუნებული გიმნაზიის ფრანგული ენის მასწავლებელი ელისაბედ დავითის ასული აბდუშელიშვილის ასული, 21 მაისის N183 შუამდგომლობის თანახმად. ხელს აწერს საქმისმწარმოებელი მღ. კონსტანტინე გიორგიძე.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ ცნობით, დამფუძნებელი კრების თავმჯდომარის ამხანაგი ალექსანდრე სპირიდონის ძე ლომთათიძე კორეპონდენტთან ინტერვიუში მთიელთა რესპუბლიკის შექმნის შესაძლებლობაზე საუბრობდა. ქართველი პოლიტიკოსი ინტერვიუში კავკასიელ მთიელთა ისტორიულ თავისუფლებისმოყვარეობასა და ბრძოლისუნარიანობას აღნიშნავდა და ამის საუკეთესო ნიმუშად იმამ შამილს მიიჩნევდა.

1919

ტიპი: ღონისძიება

ალ. ლომთათიძე პასუხობს გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ (1919 წლის 8 სექტემბერი, N1) კორესპონდენტის შეკითხვებს მთიელთა რესპუბლიკის შექმნის შესაძლებლობაზე: მიუხედავად იმისა, რომ მთიელები საკმაოდ დაცილებული არიან ევროპულ კულტურას, თუკი მათ მიეცემოდათ საკუთარი ბედის გამგებლობის საშუალება, თანდაყოლილი ჭკუა-გონების წყალობით ისინი სწრაფად შეძლებდნენ საერთო ევროპული ოჯახის სრულფასოვან წევრად გახდომას.

1919

ტიპი: ღონისძიება

გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ 1919 წლის 8 სექტემბრის N1-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში ა. ლომთათიძემ განაცხადა, რომ ჩრდილოკავკასიელ მთიელებს ყველა ბუნებრივი მონაცემი აქვთ დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ეკონომიკის გასავითარებლად: მთაც, ზღვაც, დაბლობიც.მთიელები შეუდგნენ კიდეც აგრარული რეფორმების გატარებას, მაგრამ კომუნისტური ექსპერიმენტების ბაკქანალიამ ქაოსში დანთქა ყველაფერი.

1919

ტიპი: ღონისძიება

გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ 1919 წლის 8 სექტემბრის N1-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში ა.ლომთათიძე აღნიშნავს ჩრდილიკავკასიელ მთიელთა გამორჩეულ როლს ერთიანი, დამოუკიდებელი კავკასიის შექმნაში და დასძენს, რომ ამიერკავკასიის რესპუბლიკებთან სწორი modus vivendi-ს გამონახვის შემთხვევაში მთიელთა ახალშექმნილ სახელმწიფოს წარმატებული მომავალი ელის.

1919

ტიპი: ავტორობა

გაზეთ "ვოლნი გორეცის" 1919 წლის №1 პრესის მიმოხილვის რუბრიკაში ეხება "ტერსკი კაზაკის" ("თერგის კაზაკის") №134-ში გამოქვეყნებულ ინგუშების განმაქიქებელ სტატიას და ძველ პროვოკატორს უწოდებს მის ავტორს - გიორგი ტკაჩოვს, რომელიც აღუშფოთებია იმ ფაქტს,რომ თერგის ოლქში კაზაკების მიერ შევიწროებულმა ინგუშებმა დასახმარებლად მემორანდუმით მიმართეს დასავლეთ ევროპის სახელმწიფოებს. სწორედ ამის გამო დაესხა თავს გ. ტკაჩოვი რუსული "სამართლიანობით" გულგატეხილ ინგუშებს.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8ი სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცთან“ ინტერვიუში ვ. ჯუღელმა განაცხადა, რომ მრავალი დამაბრკოლებელი გარემოების მიუხედავად, მთიელთა სახელმწიფოებრივი არსებობის საკითხი დადებითად უნდა გადაწყვეტილიყო, რითაც საქართველოს ჩრდილოკავკასიელი მეზობლები მნიშვნელოვან როლს შეასრულებდნენ რევოლუციის მონაპოვრის დაცვაში.

1919

ტიპი: ავტორობა

ვ. ჯუღელის აზრით, დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ ჩრდილოკავკასიელ ხალხთა მარცხის მიზეზი საძებნია იმგვარი სამხედრო-პოლიტიკური ცენტრის არარსებობაში, რომელიც ერთ მუშტად შეკრავდა დაქსაქსულ დემოკრატიულ ძალებს. ქართული გვარდიის მეთაურს მთიელთა ამოცანად სწორედ ასეთი ცენტრის შექმნა მიაჩნია, მათი დახმარება კი ამიერკავკასიის დემოკრატიული რესპუბლიკების ამოცანად ესახება.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცთან“ ინტერვიუში სპირიდონ კედია საუბრობდა, თუ რამდენად რეალურად ესახებოდა მთიელთა რესპუბლიკის აღდგენის შესაძლებლობა. ის აღნიშნავდა, რომ სწორედ ჩრდილოკავკასიელთა შეუპოვარმა ბრძოლამ ხან ბოლშევიკებისა და ხანაც დენიკინელთა რეაქციის წინააღმდეგ შესრულა იმ ფარის როლი, რომელმაც ამიერკავკასიის რესპუბლიკების დამოუკიდებლობა დაიცვა რუსეთის ურდოების მიერ განადგურებისგან. ს.კედია იმედოვნებდა, რომ თავისუფლებისმოყვარე მოძმე მთიელები დაიბრუნებდნენ დაკარგულ დამოუკიდებლობას, რაშიც ქართველი ხალხი მათ შეძლებისამებრ დაეხმარებოდა.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცში“ ისმაილ-ბეის სტატია ეძღვნება I მსოფლიო ომის არსის ანალიზს, მის პოლიტიკურ-ეკონომიკურ წანამძღვრებსა და ფაზებს. ავტორი საუბრობს იმ სავალალო ვითარებაზე, რომელშიც აღმოჩნდნენ თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისთვის მებრძოლი მთიელები, რომელთაც წაართვეს ნეიტრალიტეტი და ახლა ძალით ითრევენ მსოფლიო ომში მათთვის მიუღებელი იდეალებისთვის საბრძოლველად.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცში“ ისმაილ-ბეი I მსოფლიო ომით შეცვლილი საერთაშორისო ვითარების კონტექსტში განიხილავს თვითგამორკვევისთვის მებრძოლ მთიელთა მძიმე მდგომარეობას.

1919

ტიპი: ავტორობა

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცში“ ისმაილ-ბეი აანალიზებს ჩრდილოკავკასიელ მთიელთა თვითგამორკვევასთან დაკავშირებულ სირთულეებს საერთაშორისო ვითარების კონტექსტში: მართალია, I მსოფლიო ომის მეორე ფაზა ანტანტამ დაასრულა გერმანიის დამარცხებით, რასაც დიდად შეუწყო ხელი უილსონის 14-პუნქტიანმა ლოზუნგმა "მცირერიცხოვან ხალხთა თვითგამორკვევის შესახებ", თუმცა ინგლისმა უილსონის დაპირებები ფარატინა ქაღალდად აქცია.

1919

ტიპი: ღონისძიება

გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ 1919 წლის №1 აქვეყნებს საკუთარი კორესპონდენტის (ხელს აწერს - М) ინფორმაციას ინგუშეთიდან: თებერვლის სისხლისმღვრელი ბრძოლების შემდეგ გენერალ ლიახოვის ხიშტებით დამორჩილებულმა ინგუშებმა მათთვის წაყენებული ყველა მოთხოვნის შესრულება აღუთქვეს მოხალისეთა არმიის („დობროარმიის“) ხელისუფლებას, მაგრამ ინგუშეთს აღარც კონტრიბუციის სრულად გადახდის უნარი შესწევდა და აღარც მოლაშქრეთა გამოყვანა შეეძლო ბოლშევიკებთან საბრძოლველად.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის 8 სექტემბრის გაზეთ „ვოლნი გორეცის“ კორესპონდენტ М-ის ცნობით, ვინაიდან დენიკინელებს ძალიან სჭირდებოდათ ცოცხალი ძალა, მოხალისეთა არმიის („დობროარმიის“) ხელისუფლება ცდილობდა ინგუშეთის მმართველის, მალსაგოვისა და მისი ოფიცრების მეშვეობით დაეჩქარებინა ინგუშ მოხალისეთა მობილიზება, მაგრამ – უშედეგოდ. გათიშვის ნაცადმა პოლიტიკამაც ინგუშთა მხოლოდ იმ ნაწილში გაჭრა (კანტიშევო, ბაზორკინო, დალაქო), რომელმაც თებერვლის სისხლიანი დღეების სიმწარე იწვნია: დაშინებულმა და საკუთარი ძალების რწმენადაკარგულმა მოსახლეობამ კარგად იცოდა, რაც ელოდა კაზაკებთან და „დობროარმიასთან“ კონფლიქტის შემთხვევაში.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის „ვოლნი გორეცი“ №1 საკუთარი კორესპონდენტის მიერ ინგუშეთიდან მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით წერდა, რომ დენიკინელთა მცდელობამ, ადგილობრივი მოლაშქრეების ხარჯზე შეევსოთ მოხალისეთა არმიის („დობროარმიის“) შეთხელებული რიგები, მხოლოდ იმ მხარეში გამოიღო შედეგი, სადაც მოსახლეობა დაშინებული იყო თებერვლის სისხლიანი მოვლენებით. ინგუშეთის სხვა კუთხეებში კი თეთრგვარდიელთა პროვოკაციული საქმიანობა უშედეგო აღმოჩნდა: აქ ხალხის კეთილგანწყობა ანტიდენიკინური ძალების მხარეს იყო. ამასთან, ინგუშებმა მტრის გამთიშველი პოლიტიკის საპირწონედ შექმნეს შარიათის პოლკი, ფაქტობრივად, შარიათის სასამართლო, რომელიც რეალურ ხელისუფლებას წარმოადგენდა და რომელმაც ინგუშეთში სანიმუშო მართლწესრიგი დაამყარა.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის გაზეთი „ვოლნი გორეცი“ №1 აქვეყნებს ინგუშეთიდან მოწოდებულ ინფორმაციას: მას შემდეგ, რაც დენიკინმა ჩრდილოეთშიც გაიმყარა მდგომარეობა და იქაც მოიკრიბა ძალა, სამხარეო ხელისუფლებამ კვლავ მკაცრად მოსთხოვა ინგუშებს მოლაშქრეთა გამოყვანა. ინგუშებმა პირობა დადეს, რომ მობილიზაციის საკითხს სახალხო ყრილობაზე გადაწყვეტდნენ, სწორედ, ყრილობის მუშაობის პერიოდში (ნაზრანში, ივლისის თვეში, ბაირამობის მეოთხე დღეს) დენიკინელ ოფიცერთა და „დობროარმიის“ ადმინისტრაციის ოფიციალურ პასუხისმგებელ პირთაგან შემდგარმა ჯგუფმა რამდენიმე მშვიდობიანი მოქალაქე დააკავა, მობილიზებულად გამოაცხადა და ბესლანში დაუპირა გაგზავნა. ამ ფაქტმა ინგუშთა აღშფოთება გამოიწვია, მაგრამ შარიათის პოლკმა დაკავებულებიც გაათავისუფლებინა და იმასაც მიაღწია, რომ აღნიშნული ინციდენტის მონაწილე ოფიცრებისთვის ერთდღიანი პატიმრობა მიესაჯათ.

1919

ტიპი: ღონისძიება

1919 წლის გაზეთი „ვოლნი გორეცი“ №1 საკუთარ კორესპონდენტზე დაყრდნობით ინგუშეთიდან მშვიდობიანი სოფლების დარბევის ამბებზე იუწყებოდა: დენიკინელ მოხალისეთა არმიის („დობროარმიის“) ნაწილებმა ოსური სოფლის, ოლგინსკის მხრიდან გადალახეს მდინარე კამბილეევკა და საარტილერიო ცეცხლითა და ტყვიამფრქვევთა კონონადით იერიში მიიტანეს სოფელ ნასირ-კორტზე. სოფლის მცხოვრებლებმა დანებების ნიშნად თეთრი ბაირაღი გამოფინეს, მაგრამ რადგან შედეგს ვერ მიაღწიეს, იძულებული გახდნენ, თავი დაეცვათ. ორდღიანი უთანასწორო ბრძოლების შემდეგ დენიკინელებმა დამარცხებულ სოფლელებს მოლაშქრეთა გამოყვანის ულტიმატუმი წაუყენეს და მძევლებად მოხუცები და მოლები აიყვანეს. ამის შემდეგ „დობროარმიის“ ნაწილები სამხრეთით, სხვა სოფლებისკენ დაიძრნენ.

1919

ტიპი: ღონისძიება

დენიკინის მიერ ოსეთის მმართველად დადგენილმა პოლკოვნიკმა ხაბაევმა ჩამოაყალიბა საგანგებო სადამსჯელო რაზმი, რომელსაც ხელმძღვანელობდა სოსლანბეკ ბიგაევი – თერგის საოლქო სახალხო საბჭოს პირველი და მეორე მოწვევის ყოფილი წევრი, თავად რაზმელები კი ოსური სოფლების – ვლადიმირსკოეს, ოლგინსკოესა და გიზელის – მცხოვრებნი იყვნენ, რომლებიც „დობროარმიის" უფლებების დაცვის ეგიდით ძარცვავდნენ ოსეთის ისედაც გაღატაკებულ მოსახლეობას.