1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 29 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე რაჟდენ არსენიძემ წაიკითხა მოხსენება საქართველოს მოქალაქეობასთან დაკავშირებით.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ს. ჯაფარიძემ სხდომის რეზიუმირებისას განაცხადა, რომ ის მხარს უჭერდა შერეული ტიპის – ფრანგულ-შვეიცარულ სისტემას. სასურველი იყო ჩამოყელიბებულიყო შვეიცარული ტიპის ერთპალატიანი პარლამენტი. პრეზიდენტს განსაკუთრებული უფლებებით არ უნდა ესარგებლა. სამინისტროებს უნდა ჰქონოდა აღმასრულებელი ფინქცია და შეესრულებინა ის, რასაც პარლამენტი დაადგენდა. აღმასრულებელი უფლება იზღუდებოდა ადგილობრივ თვითმართველობათა უფლების გაფართოებით. დანაშაულის დროს თუ არ გადადგებოდა სამინისტრო, მიეცემოდა სამართალში.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე პავლე დავითის ძე საყვარელიძემ აღნიშნა, რომ კონსტიტუციის გადასასინჯად საჭიროა როგორც პარლამენტის თანხმობა, ისე ხალხის დასტური რეფერენდუმის გზით.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე რ. არსენიძემ განაცხადა, რომ არ უნდა შევეხოთ საკითხს განყენებულათ. შერეული სისტემა უნდა დაედვას საფუძვლად. დემოკრატიის დამახასიათებელია ადგილობრივ საკითხების გადაჭრა ხალხის მიერ. ცენტრალური აღმასრულებელი უფლება შესუსტებული იქნება მოხელეთა არჩევნებით ადგილობრივ. სამინისტროს პრინციპი უნდა იყოს საქმიანობის პრინციპი. მოქმედი მთავრობაა საჭირო. ამერიკული სისტემა უვარგისია. უნდა ავირჩიოთ საშუალო ტიპი. ზოგიერთ კითხვებში არ ეწინააღმდეგება რეფერენდუმის შემოღებას.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ივანე ლევანის ძე ჩერქეზიშვილმა განაცხადა, რომ კონსტიტუცია უნდა ყოფილიყო მაქსიმალურად მიახლოებული ისეთი დემოკრატიული ქვეყნის კონსტიტუციასთან, როგორიც შვეიცარია იყო. ის ემხრობოდა რეფერენდუმით კონსტიტუციის მიღებას.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ნოე ჟორდანიას განცხადებით კონსტიტუციის თემაზე რეფერენდუმი საქართველოსთვის შეუფერებელი იყო. რეფერენდუმი აადვილებდა საქმეს, რადგან ის გახდებოდა კონსტიტუციის ხშირი გადასინჯვის იარაღი, რაც არასასურველი იყო ქვეყნისთვის. კონსტიტუციის რევიზია პარლამენტს ხმათა უმრავლესობით(2/3-ით) უნდა მოეხდინა. სამინისტროები უნდა ყოფილიყო არა პოლიტიკური, საქმიანი.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე გიორგი ბეჟანის ძე გვაზავა რადიკალურად შეეწინააღმდეგა რეფერენდუმის ჩატარებას. ის უპირატეობას სახლმწიფო მოწყობის შვეიცარულ მოდელას ანიჭებდა.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე საკონსტიტუციო კომისიის მდივანი პავლე დავითის ძე საყვარელიძე ისევ რეფერენდუმის საჭიროებას დაუბრუნდა, განსაკუთრებით საკონსტიტუციო საკითხებში. ის აღიარებდა შვეიცარიული მოდელის გათვალისწინებას კონსტიტუციის გადასინჯვის დროს.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ნოე ჟორდანიამ თანამედროვე პირობებში საქართველოში რეფერენდუმის საჭიროება უარყო, რადგან ხალხი ამით გონივრულად ვერ ისარგებლებდა და ამას სხვადასხვა პოლიტიკური ავანტიურისტები სათავისოდ გამოიყენებდნენ. მისი აზრით, უნდა გამონახულიყო შუალედური ტიპი საპარლამენტო და პირდაპირ დემოკრატიას შორის. მთავრობა უნდა ყოფილიყო არა პოლიტიკური, არამედ საქმიანი. აღმასრულებელი ხელისუფლება უნდა შესუსტებულიყო და დამორჩილებოდა საკანონმდებლოს.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ივანე ლევანის ძე ჩერქეზიშვილი შვეიცარიული დემოკრატიის ტიპის კონსტიტუციის შემუშავების საჭიროებას მიემხრო და დაიცვა რეფერენდუმის საჭიროების საკითხი.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ნოე ჟორდანია სახელმწიფო მოწყობის არც ერთს ტიპს არ იწონებდა, თუმცა უპირატესობას მაინც შვეიცარიულ სისტემას აძლევდა შესწორებით. ის მიიჩნევდა, რომ კონსტიტუცია ქართველი ხალხის მოთხოვნების შესაბამისი უნდა ყოფილიყო.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე ეროვნულ–დემოკრატიული პარტიის საპარლამენტო ფრაქციის მეთაურმა გიორგი ბეჟანის ძე გვაზავამ სახელმწიფო მოწყობის შვეიცარიული სისტემა დაიცვა. განსაკუთრებული მნიშვნელობა ამ სისტემას იმ მხრივ მიანიჭეს, რომ ის სპობდა მთავრობის კრიზისებს, რაც ასუსტებდა სახელმწიფოებრივ ცხოვრებას. ერთხელ არჩეული მთავრობა რამდენიმე წლის განმავლობაში შეურყევლად მუშაობდა და დამოკიდებული არ იყო ნდობა-უნდობლობის ვოტუმზე.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 11 ივნისის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე პ. საყვარელიძემ წაიკითხა მოხსენება დემოკრატიული რესპუბლიკის სხვადასხვა ფორმის შესახებ. საქართველო დემოკრატიული რესპუბლიკაა, მაგრამ როგორი ტიპის უნდა იყოს იგი. დემოკრატიის სამგვარი ფორმა არსებობს: ამერიკული – უფლება-განაწევრებული დემოკრატია, ფრანგული – პარლამენტარული დემოკრატია და შვეიცარიული – პირდაპირი დემოკრატია. პირველი ემყარება უფლებათა გაყოფის პრინციპს. უფლებები ეთანხმება ერთმანეთს კოორდინაციის წესით; პარლამენტარული დემოკრატია გაურბის უფლებათა შერევის პრინციპს. აქ მთავრობა პასუხისმგებელია პარლამენტის წინაშე. მინისტრები მონაწილეობენ საკანონმდებლო პარლამენტში. მოქმედებს ნდობა-უნდობლობის ვოტუმი. პრეზიდიუმს არა აქვს ვეტოს უფლება, აქვს ქვემო პალატის გაშვების უფლება სენატის თანხმობით; შვეიცარიული ტიპის დემოკრატია ემყარება უფლებათა სხვადასხვაობას, მაგრამ უფლებათა შორის არსებობს სუბორდინაცია და არა კოორდინაცია. არის კანონდებლობითი რეფერენდუმი და ხალხური მართვა-გამგეობა. მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ საქართველოსთვის უნდა შეიმუშაონ დემოკრატიული კონსტიტუცია მესამე ტიპის მიხედვით იმ შესწორებითა და ცვლილებით, რომელსაც თხოულობს ადგილობრივი მდგომარეობა და ხალხის ცხოვრება.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 7 ივნისს საკონსტიტუციო კომისიის მდივანმა პავლე დავითის ძე საყვარელიძემ საქართველოს დამფუძნებელი კრების პრეზიდიუმს აცნობა, რომ საკონსტიტუციო კომისიის თავმჯდომარედ სერგო დავითის ძე ჯაფარიძე აირჩიეს.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წელს ი.ე. ლიბარსკი იყო სტავროპოლის სრულიად რუსეთის მიწის კავშირის წევრი.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს გამართულ სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონულ და სპეციალურ ორგანიზაციათა შეხვედრაზე ვ. ე. კლასენმა წაიკითხა მოხსენება ხის საწვავის წარმოების შესახებ.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს გამართულ სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონულ და სპეციალურ ორგანიზაციათა შეხვედრაზე ვ.პ. ტიმოშენკომ წაიკითხა მოხსენება ნავთობწარმოების შესახებ.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს გამართულ სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონულ და სპეციალურ ორგანიზაციათა შეხვედრაზე პ. მ. შოხმა წაიკითხა მოხსენება ნახშირის მონოპოლიისა და მიმდინარე ცვლილებათა შესახებ.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს გამართულ სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონულ და სპეციალური ორგანიზაციათა შეხვედრაზე ლებედევმა წაიკითხა მოხსენება ნავთობწარმოების ტექნიკური აღჭურვილობის მიწოდების საკითხზე.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს გამართულ სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონულ და სპეციალურ ორგანიზაციათა შეხვედრაზე ვ. ე. კლასენმა წაიკითხა მოხსენება დროებითი ბიუროს მდგომარეობისა და ფინანსური საკითხის შესახებ.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 6 დეკემბერს სრულიად რუსეთის საბჭოს რაიონული და სპეციალური ორგანიზაციების შეხვედრაზე კ. ვ. კირშმა წაიკითხა მოხსენება ორგანიზაციის მდგომარეობისა და წარმოების შესახებ.

1917

ტიპი: ავტორობა

1917 წლის 29 ოქტომბერს ერობათა კავშირმა ბაქოდან საფოსტო წერილი მიიღო. იუწყებოდნენ, რომ ნავთობთან დაკავშირებული საკითხი საჭიროებდა დროულად მოგვარებას, რათა ქვეყანა მოსალოდნელი შიმშილისგან გადარჩენილიყო. ამის გამო უნდა დანიშნულიყო სასწრაფო შეხვედრა ცენტრალურ ორგანოში, სადაც ყველა ერთად მიიღებდა გადაწყვეტილებას. სხდომის ჩატარების სავარაუდო დღედ დაინიშნა 10 ნოემბერი, პეტროგრადი. წერილს ხელს აწერენ დროებითი ბიუროს განსაკუთრებული ყრილობის თავჯდომარე კირაში და მდივანი ა. კლეინერმანი.

ტიპი: ავტორობა

ამიერკავკასიის საქარხნო კრებაზე დ.გ აბხაზმა გააკეთა მოხსენება. მისი თქმით , პოლიტიკურ მოწყობასთან იდგა ეროვნულ-სამეურნეო მდგომარეობის დარეგულირების საკითხი. ანარქიისა და ეკონომიკის ნგრევის ტალღამ ჩაითრია ამიერკავკასიაც. საჭირო იყო მკაფიო პოლიტიკის ჩამოყალიბება და სახელმწიფოს ეკონომიკური ორგანოს შექმნა, რომელიც გადაიდო პოლიტიკური მდგომარეობის გამო. საჭირო იყო შექმნილიყო ძლიერი ერთიანი კავშირი , რისთვისაც აბხაზი კომიტეტს თავაზობდა 1) მივესალმოთ დროებით სახალხო მთავრობის გაჩენას და აღმოვუჩინოთ ერთიანი მხარდაჭერა. 2) სახელმწიფო მდგომარეობამდე ვცნოთ საერთო სახელმწიფო მდგომარეობა რაიონული კომიტეტების შესახებ. სარაიონო გაერთიანების ორგანო ეროვნულ- სამეურნეო ცხოვრების რეგულირების შესახებ( ამიერკავკასიის დროებით რაიონულ- ეკონომიკური კომიტეტი)

1918

ტიპი: ავტორობა

ნავთობის ამიერკავკასიის რაიონული კომიტეტის წარმომადგენელმა კ.ი. სანიცკიმ 1918 წლის 28 მარტს ჩატარებულ სხდომაზე განაცხადა, რომ ვაჭრობისა და წარმოების მინისტრის 16 მარტის დადგენილება იყო ბიუროკრატიული ქმედება, რაც სამთო განყოფილებას განადგურებამდე მიიყვანდა. ადგილობრივი ქვანახშირი ჯერ კიდევ არ იყო მორგებული ფართო მასებზე და არც ყველა სახეობა იყო საკმარისად გამოკვლეული.

1918

ტიპი: ავტორობა

1918 წლის 12 მარტს, 20. 20 საათზე ამიერკავკასიის რკინიგზის საშუალო სამედიცინო პერსონალის კავშირის თავმჯდომარე სემიონოვმა თბილისიდან ტელეგრამა გაუგზავნა სამედიცინო სამმართველოს კომისარ ექიმ მახვილაძეს. ის სრულიად უჭერდა მხარს კავკასიის საზოგადოების მიერ ექიმების დამხმარეებისთვის განკუთვნილ დადგენილებას და კანონპროექტს სკოლის ფელდშერების უფლებების ლეგალიზაციის შესახებ. ტელეგრამას ხელს აწერდა მდივანი ბოკერია.