რეგისტრირებული ფაქტები81232
სორტირება ძველი ჩანაწერების მიხედვით
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ ისაუბრა იმ საკითხებზე, რომელთა გადაჭრაც აუცილებელი იყო ახალ სასწავლო წელს. მისი აზრით, ბავშვებისთვის უნდა ესწავლებინათ ადამიანის ანატომია, ფრინველებისა და ცხოველების ჯიშები, სასწავლო და სათამაშო ნივთების, საკვებ-სასმელის ნაირსახეობები. საჭირო იყო აღწერა ყველა იმ სურათის, რომელიც მოცემული იყო „русскйи словарь"-ში.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ ისაუბრა იმ საკითხებზე, რომელთა გადაჭრაც აუცილებელი იყო ახალ სასწავლო წელს. მისი აზრით, ბავშვების მშობლები მათსავით უსწავლელნი იყვნენ და ამიტომ საჭირო იყო სკოლაში სახალხო კითხვების მოწყობა. ამ მიზნით შეიძლებოდა „волшебный фонарь“-ის შეძენა და რამდენიმე სკოლისთვის რიგრიგობით თხოვება.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ ისაუბრა იმ საკითხებზე, რომელთა გადაჭრაც აუცილებელი იყო ახალ სასწავლო წელს. მისი აზრით, აუცილებლად უნდა მიექციათ მეტი ყურადღება სიმღერის გაკვეთილებისთვის. ამისათვის სჭირო იყო ფისგარმონიის შეძენა. ბავშვები უნდა მიჩვეოდნენ შრომას, სკოლის ტერიტორიაზე უნდა ჰქონოდათ საკუთარი ბოსტანი, რომელზეც იზრუნებდნენ.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ ისაუბრა იმ საკითხებზე, რომელთა გადაჭრაც აუცილებელი იყო ახალ სასწავლო წელს. მისი აზრით, სასურველი იყო მხატვრებს დაეხატათ ქართული სოფლის ცხოვრების ამსახველი სურათები (მკა, თესვა, განიავება, ხვნა), თავის ტილოებზე გამოესახათ შრომის იარაღები, ფრინველები, ცხოველები. თელავის სკოლას კი ჰქონდა ცხოველთა სურათები, მაგრამ ისინი არცთუ ზუსტი იყო, ანუ ადგილობრივი ცხვარი და კურდღელი განსხვავდებოდა სხვა კუთხეებში მობინადრე ცხოველთა ამ სახეობებისგან. ამას დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ბავშვებისთვის.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ ისაუბრა იმ საკითხებზე, რომელთა გადაჭრაც აუცილებელი იყო ახალ სასწავლო წელს. პირველ რიგში, აუცილებლად უნდა მიექციათ ყურადღება კლასში შეგირდების რაოდენობისთვის. ვართაგავას აზრით, 30-ზე მეტი შეგირდი არასგზით არ უნდა ყოფილიყო კლასში. ეს ოცდაათიც ისე განსხვავდებოდა ერთმანეთისგან, რომ წესით თითოეულ მათგანთან ცალკე მეცადინეობა იყო საჭირო. თუმცა მწირი შესაძლებლობების მქონე სკოლისთვის ეს დიდი ფუფუნება იქნებოდა.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ მსმენელებს გააცნო პროგრამა, რომლითაც მასწავლებლები ხელმძღვანელობდნენ წლის განმავლობაში. ანგარიშში მოსწავლეებს უსწავლიათ მიმატება, გამოკლება, გამრავლება და გაყოფა ოცის ფარგლებში, ათეულის თვლა, ზომები: ლიტრი, კილო, გირვანქა, ფუტი, საჟენი, არშინი (ახსნა-განმარტების პროცესში მასწავლებელი თვით საგნის ან მისი გამოსახულების დემონსტრირებას ახდენდა). ბავშვებს ასევე უსწავლიათ მანეთის დახურდავება აბაზიანებად, შაურიანებად, უზალთუნებად და კაპეიკიანებად.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ მსმენელებს გააცნო პროგრამა, რომლითაც მასწავლებლები ხელმძღვანელობდნენ წლის განმავლობაში. საღვთო სჯულიდან წაკითხულ იქნა – ძველი აღთქმიდან: ქვეყნისა და ადამიანის შექმნა, ადამი და ევა, კაენი და აბელი, ახალი აღთქმიდან: ღვთისმშობლის დაბადება, ტაძრად მიყვანა, ხარება, ქრისტეს დაბადება, მირქმა, ნათლისღება, ქადაგება ქრისტესი, ჯვარცმა, აღდგომა, ამაღლება, სულიწმინდის მოფენა, ჯვართამაღლება, ლოცვებიდან: ლოცვა უფლისა.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავას თქმით, სკოლა მოთავსებული იყო დარია შიუკაშვილის ერთსართულიან სახლში, სასამართლოს ქუჩაზე. იმ დროისათვის სკოლას დაქირავებული ჰქონია სამი ოთახი, მომავალში აპირებდნენ ხუთი ოთახის დაქირავებას. ორი ოთახი დაეთმობოდა განყოფილებებს, ორი ოთახი – მასწავლებლებს, ერთიც – ბავშვებს, იმ დღეებისთვის, როცა გარეთ ვერ შეძლებდნენ გასვლას უამინდობის გამო. სკოლას გააჩნდა ფართო აივანი, ეზო, სამზარეულო, მოსამასახურეების ოთახი და სარდაფი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქშწკგ საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპოლიტე ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. მან მსმენელებს გააცნო პროგრამა, რომლითაც მასწავლებლები ხელმძღვანელობდნენ წლის განმავლობაში.წაიკითხეს შემდეგი ნაწარმოებები: ილია ჭავჭავაძის „სარჩობელაზედ“, „დედა და შვილი“, „სცენები“, „მეფე დიმიტრი თავდადებული“, „განდეგილი“, „აჩრდილი“, „კაკო ყაჩაღი“, „კაცია-ადამიანი“, „ოთარაანთ ქვრივი“, „მგზავრის წერილები“, „მათიკა და გიშერას“ თარგმანი, შმიდტის „სვიის გვირგვინი“, პოლ ბერის „ბუნების ცოდნა“, „ხუმარა სპილოების“ თარგმანი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ მოახსენა გამგეობას, რომ თელავის სკოლამ ჩაამთავრა 1911-1912 სასწავლო წელი. მისი დაკვირვებით, წერა-კითხვა ქართულ ენაზე მოსწავლეებმა ნაჩქარევად გაიარეს, შედეგად ბავშვები, მცირე გამონაკლისის გარდა, დამახინჯებულად სწერდნენ. ვართაგავას აზრით, ამის გამოსწორება უკვე სექტემბერშივე ადვილად შეიძლებოდა. თუმცა ამ ხარვეზს დადებითიც მოჰყვა. კერძოდ, რაც ნაკლებად აქცევდნენ ბავშვები ყურადღებას წერას, მით მეტი სერიოზულობით ეკიდებოდნენ კითხვას და მეტს იძენდნენ მასწავლებელთან გასაუბრებით. მაგალითად, ყველა ამბავსა და ლექსს გოგებაშვილის „დედა ენიდან", რომლის 69 გვერდიც მოსწავლეებს უკვე აეთვისებინათ, წინ უძღოდა მათი გასაუბრება მასწავლებელთან.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 27 სექტემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარმა გამგეობამ მოისმინა გამგეობის წევრ იპ. ვართაგავას მოხსენება საზოგადოების თელავის განყოფილების სკოლის დათვალიერების შესახებ. ვართაგავამ მსმენელებს გააცნო პროგრამა, რომლითაც მასწავლებლები ხელმძღვანელობდნენ წლის განმავლობაში. ლიტერატურაში წაკითხულ იქნა შემდეგი ნაწარმოებები: „საწყალი ბაბუა“ ცახელის „გრდემლიდან“, ს. ყიფიანის სამი მოთხრობა და „ინდოურის თავგადასავალი“, ლომოურის „ქაჯანა“, „ალი“ და კრებული „მოლაღური“ (შემოკლებით), ეკ. გაბაშვილის „მაგდანას ლურჯა“, „ნინოს დედოფალი“, „საახალწლო სურათი“, ელიაშვილის „აკაკის საჩივარი“.
1912
ტიპი: ღონისძიება
1912 წლის 30 ივლისს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარ გამგეობას თელავის განყოფილების გამგეობამ გაუგზავნა გამგეობის 1912 წლის გასავლის ანგარიში. დოკუმენტის მიხედვით 1912 წელს წერა-კითხვის საზოგადოების თელავის განყოფილების მაღაზიას სესხის სახით მიეცა 250 მანეთი, ილია ზარაფიშვილის საქმეზე მოწვეულ ვექილს გზის ფულად – 30 მანეთი, მთავარ გამგეობას – 1911 წლის შემოსავლის (527 მანეთი) 20 %, კერძოდ, 105 მანეთი და 40 კაპიკი. ილია ჭავჭავაძის წისქვილის შეკეთება 150 მანეთი დაჯდა, თელავის განყოფილების სკოლას მოხმარდა 191 მანეთი და 18 კაპიკი, წვრილმა ხარჯებმა, საკანცელარიო, საფოსტო და სხვ. შეადგინა 35 მანეთი და 35 კაპიკი. სულ 1912 წელს დაიხარჯა 861 მანეთი და 93 კაპიკი. დოკუმენტს ხელს აწერენ თელავის განყოფილების თავმჯდომარის ამხანაგი ალ. ვახვახიშვილი და მდივანი ი. გორდეზიანი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამული მდებარეობდა სოფელ ყვარლის სამხრეთ ნაწილში მთავარ გზასთან, რომელიც გზატკეცილიდან სოფლისაკენ მიემართებოდა. მამულს მნიშვნელოვანი ადგილმდებარეობა გააჩნდა. ნაგებობების გარშემო აუთვისებელი მიწის სიმრავლე იმის შესაძლებლობას იძლეოდა, რომ მამული სხვადასხვა მიზნისთვის გამოეყენებინათ. მაგალითად შეიძლებოდა სხვადასხვა სამიწათმოქმედო ღონისძიების ჩატარება, ხეხილის გაშენება, ამერიკული ჯიშის ვაზის გამრავლება, მთავარ გზასთან ნაგებობების ჩადგმა და გაქირავება, მათი გამოყენება სავაჭრო დახლებად და სხვ. შეკეთებულ წისქვილს შეიძლებოდა კარგი შემოსავალი მოეტანა წყლის სიუხვისა და ხელსაყრელი ადგილმდებარეობის გამო. ზოგადად, იმ დროისთვის მიტოვებული ტერიტორია საიმედო, გამოცდილი მეპატრონის ხელში და გაუმჯობესების, განახლების პირობებში ადვილად შეიძლებოდა გამხდარიყო შემოსავლის საუკეთესო წყარო. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის ტერიტორიის აღმოსავლეთ ნაწილში, კოშკთან, მდებარეობდა ხის ღობით შემოფარგლული სათბური, საკმაოდ კარგად შემონახული. ეზოს გაყოლებაზე აღმოსავლეთის მხრიდან, ძველი კარ-მოდამოდან გზამდე და სამხრეთის მხრიდან, ეკლესიიდან ეზომდე გადაჭიმული იყო ბოსტანი და ხეხილის ბაღი, ხეხილის 50 ნარგავით. დასავლეთიდან ტერიტორია შემოზღუდული იყო ქვის კედლით, მეორე მხრიდან – გახსნილი. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის მარანი წარმოადგენდა ქვით ნაშენ უზარმაზარ შენობას, რომელსაც გადახურვა არ ჰქონდა. შიგნით ჩრდილოეთის კედლის გაყოლებაზე იყო ორგანყოფილებიანი საწნახელი, დაახლოებით ასი საჟენის სიგრძეზე – ქვევრები. მარნის ჭიშკარი ჩამონგრეული და შესაკეთებელი, სახურავი დასადგმელი, აღმოსავლეთის მხრიდან, წისქვილის არხიდან ნაგებობაში წყალი შემოდიოდა. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის ძველ კარ-მიდამოსთან მდებარეობდა ხის პატარა სამზარეულო და საქათმე. გადაქანებული ნაგებობა ასაღები იყო, რადგან იქაურობას ამახინჯებდა. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის ტერიტორიაზე განლაგებული ბოსელი ქვით იყო ნაშენი და კრამიტით გადახურული. ნაგებობა რემონტს არ საჭიროებდა. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულში მდებარე წისქვილი მთავარ გზასთან იყო. ხით ნაშენ სათავსში ყველა მხრიდან წყალი შემოდიოიდა. წისქვილი საჭიროებდა კაპიტალურ შეკეთებას. რემონტის შემთხვევაში ობიექტს შეიძლებოდა მუდმივი შემოსავალი მოეტანა. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის ტერიტორიაზე იდგა ორსართულიანი კოშკი. ქვედა სართული შედგებოდა ორი ოთახისგან, დიდისგან და პატარისგან. მეორე სართულზე იყო ერთი დიდი ახალგარემონტებული ოთახი აივნით. მთლიანობაში კოშკის ფიზიკური მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელი იყო. საჭირო იყო აქა-იქ კედლების გადაღებვა და კიბისა და ბუხრის შეკეთება. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულში მდებარე ძველი კარ-მიდამო წარმოადგენდა სამოთახიან ქვის შენობას კრამიტის სახურავითა და აივნით, რომელიც გარს უვლიდა ყველა ოთახს. საკმაოდ ძველი ნაგებობა კაპიტალურ რემონტს მოითხოვდა. კერძოდ, საჭირო იყო ბათქაშის გამაგრება გარედან და შიგნიდან, იატაკების, სახურავისა და აივნის შეკეთება. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ავტორობა
1912 წლის 3 იანვარს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფ. ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმიდან ირკვევა, რომ მამულის ფართობი 100 კვ. საჟენს შეადგენდა. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალექსანდრე ციციანოვი.
1912
ტიპი: ღონისძიება
1912 წლის 3 იანვარს შედგა ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების თელავის განყოფილების მიერ სოფელ ყვარელში მდებარე ილია ჭავჭავაძის მამულის ჩაბარების ოქმი. დოკუმენტიდან ირკვევა, რომ თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის დადგენილებით ამ კომისიის ინსტრუქტორმა ალ. ციციანოვმა ჩააბარა თელავის განყოფილების გამგეობის თავმჯდომარის ამხანაგს, ვ. კახიძეს ი. გ. ჭავჭავაძის მამული შემდეგი შემადგენლობით: ძველი სახლ-კარი, კოშკი, ორი წისქვილი, სამზარეულო, ბოსელი, საქათმე, მარანი, ღობე და ეზო. დოკუმენტს ხელს აწერს თბილისის გუბერნიის თავადაზნაურობის მიწათა კომისიის ინსტრუქტორი ალ. ციციანოვი.
1912
ტიპი: ღონისძიება
1912 წლის 30 ივლისს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების მთავარ გამგეობას თელავის განყოფილების გამგეობამ გაუგზავნა გამგეობის 1912 წლის შემოსავლის ანგარიში. დოკუმენტის მიხედვით 1912 წლის პირველი იანვრისთვის გამგეობის სალაროში 102 მან. და 53 კაპ. იყო. საწევრო გადასახადის სახით შემოვიდა 294 მან., ილია ჭავჭავაძის მამულიდან – 168 მან., 20 ივლისს გამართული საღამოდან – 261 მან., წერა-კითხვის საზოგადოების თელავის განყოფილების წიგნის მაღაზიიდან – 150 მან., ჟურნალ-გაზეთების გაყიდვით – 61 მან. წიგნის მაღაზიის სავაჭრო თანხა 885 მანეთს შეადგენდა, ყოვლად სამღვდელო ეპისკოპოსი დავითის შემოწირულობა – 50 მანეთს, სოფიო ზარაფიშვილის ვალი – 100 მანეთი. სულ 1912 წელს გამგეობის სალაროში შემოვიდა 2072 მან. და 39 კაპ. დოკუმენტს ხელს აწერენ თელავის განყოფილების გამგეობის თავმჯდომარის ამხანაგი ალ. ვახვახიშვილი და მდივანი ი. გორდეზიანი.